Letse Cultuur

De Letse cultuur hangt aan elkaar van mooie tradities. Veel van deze tradities vinden hun oorsprong in nabijgelegen landen, bijvoorbeeld Duitsland, Rusland en de Baltische buurlanden. Letland is in het verleden voor lange tijd bezet geweest door verschillende landen. De invloeden van deze landen zie je terug in de ingrediënten van de Letse keuken. Ook in de klederdracht, die in het landelijke deel van Letland nog steeds actief gebruikt wordt, zie je deze elementen terugkomen. In Riga vind je steeds meer moderne cultuur. Musea tonen moderne kunst en muziek en dansgezelschappen richten zich op nieuwe stijlen.

De sprookjes en sagen die al eeuwenlang van vader op zoon worden doorverteld zijn nog altijd een belangrijk element in de cultuur van Letland. Ook in de dagelijkse cultuur komen beelden uit deze vertellingen terug. De meest gangbare vorm voor de volksverhalen zijn de gezongen gedichten. Deze zijn opgebouwd uit steeds 4 regels. Ze zijn vrij eenvoudig en laten veel aan de verbeelding over. Vaak worden ze vergeleken met de Japanse haiku-dichtvorm. De regelmaat van 4 regels hielp de mensen de verhalen te onthouden, waardoor ze makkelijk doorverteld konden worden.

De geschiedenis van Letland wordt vooral bepaald door de lange tijden van bezetting. Zowel Rusland, Polen, Zweden en Duitsland zijn bezetter van Letland geweest. Het land ligt op een goede strategische plek aan de Baltische zee, waardoor Letland gezien werd als een waardevol stuk land. Duitsland was in de 12e eeuw de eerste grote mogendheid die zich waagde aan de verovering van Letland. Maar ook de Letse geschiedenis van voor deze tijd is interessant.
Al zo’n 9000 jaar v. Chr. werden de Baltische staten bewoond door mensen. Ruim 4000 jaar later verplaatsten verschillende Germaanse stammen en culturen zich naar het gebied. In deze tijd ontstond voor het eerst een vorm van gestandaardiseerde taal. Deze ontwikkelde zich en verspreide zich in de volgende decennia in verschillende varianten over heel het Scandinavische en Baltische gebied. Dit heeft er aan bijgedragen dat rond 400 v. Chr. de handel ging bloeien in deze streek. Vooral barnsteen was een geliefd exportproduct uit de omgeving van Letland. Gedurende de hierop volgende eeuwen werd Letland steeds aantrekkelijker voor buitenlandse mogendheden. Ook op godsdienstig gebied barstte de strijd al vroeg in de geschiedenis van Letland los. Letland bestond tot de 10e eeuw n. Chr. vooral nog uit losse stammen. Toen hier verandering in kwam, werd het vorstendom Jersika gevormd wat onder grote invloed stond van de Orthodoxe kerk. Nog geen honderd jaar later besloot de Rooms-katholieke kerk om de zogenaamde Noordelijke kruistochten te organiseren om weerstand te bieden tegen orthodoxe invloed. De gevechten en machtswisselingen die hierop volgden leidde onder meer tot de stichting van de hoofdstad: Riga. Gedurende de Middeleeuwen duurde zowel de strijd om handelsgebied als die over godsdienst voort. Officieel was Letland in Duitse handen en speelde Riga een grote rol in het Hanze handelsnetwerk.

Na Duitsland was het Polen dat Letland ‘overnam’. De nog altijd losse staatjes binnen Letland zochten hulp bij Polen toen ze medio 16e eeuw werden aangevallen door de Russen. Rusland had haar zinnen gezet op de gunstige havens van de staat Lijfland. Toen men er met hulp van de Polen in slaagde de dreiging af te wenden, werd er een verbond getekend waardoor Polen de feitelijke macht kreeg in de meeste Letse gebieden. De Polen moesten echter al vroeg in de 17e eeuw plaats maken voor Zweden. De Letse bevolking hoopte op grotere vrijheden door de nieuwe overheersers en deze hoop bleek niet onterecht. De Letse taal ontwikkelde zich verder en de eerste Letten mochten nu studeren. Deze hoopvolle ontwikkelingen zouden helaas al snel weer in de schaduw staan van de rampspoed die Letland te verduren kreeg vanaf 1700. In dat jaar begon de Noordse oorlog met Rusland die veel Letten het leven kostte. De staat Lijfland werd veroverd en tot overmaat van ramp introduceerden de Russen ook nog eens de pest. Ruim honderd jaar van onderdrukking volgden en een groeiende onvrede mondde in de 19e eeuw uit in een nieuw saamhorigheidsgevoel. Letland hervond geleidelijk aan haar identiteit, maar uitingen hiervan werden meteen onderdrukt. Na zware strijd tussen Rusland en Duitsland in de Eerste Wereldoorlog, was de bevrijding eindelijk daar in 1920. Maar de prijs was hoog geweest. Het land was verwoest en ontzettend arm geworden. Maar voordat het land orde op zaken kon stellen barstten de gevechten alweer los. De tweede wereldoorlog betekende een nieuwe gruwel voor Letland. Zowel onder Duits als Russisch bewind werden duizenden Letten gedeporteerd en vermoord. Letland werd een Sovjetstaat en pas op 21 augustus 1991 kende het land een echte onafhankelijkheid. Met vallen en opstaan heeft Letland zich de laatste decennia ontwikkeld tot een stabiel land. De troebele geschiedenis van Letland heeft echter definitief haar stempel gedrukt.